Wiadomości, Sport, Kultura, Moto 2024-12-22

Bądź na bieżąco

Naturalistyczny park

2024-10-24 08:55:09 UM Bielsko-Biała 1698

Powstaje właśnie dokumentacja projektowa nowego parku w dzielnicy Aleksandrowice w Bielsku-Białej, u zbiegu ulic Stawowej i Spółdzielców

um bb

Powstaje właśnie dokumentacja projektowa nowego parku w dzielnicy Aleksandrowice w Bielsku-Białej, u zbiegu ulic Stawowej i Spółdzielców. Projekt dla tego terenu powinien być gotowy do końca roku. Później miasto będzie starało się o dofinansowanie na jego realizację. Wstępne założenia dotyczące utworzenia parku były konsultowane z mieszkańcami. Przyjrzyjmy się krok po kroku, jak będzie wyglądać to miejsce, bo to wyjątkowy, naturalistyczny park.

Park naturalistyczny to miejsce, które ma na celu maksymalne zachowanie walorów przyrodniczych z jednoczesnym umożliwieniem mieszkańcom korzystania z tego, obecnie zaniedbanego i niedostępnego terenu.

Dlaczego miasto wybrano ten teren?

Każdego roku, w latach 2014-2018, mieszkańcy miasta zgłaszali do Budżetu Obywatelskiego Bielska-Białej projekt dotyczący przekształcenia terenu u zbiegu ulic Stawowej i Spółdzielców w Aleksandrowicach w park rekreacyjno-wypoczynkowy. Za każdym razem za przekształceniem opowiadało się około 1.000 osób. Świadczy to o dużym zainteresowaniu oraz społecznej potrzebie uporządkowania tego terenu i umożliwienia korzystania z niego przez mieszkańców. Jednocześnie walory przyrodnicze miejsca, różnorodność występujących tam gatunków oraz ukształtowanie sprawiło, że miasto podjęło decyzję o rozpoczęciu prac nad przekształceniem tego terenu tak, aby poprawić dostęp do niego mieszkańców, ale jednocześnie zachować walory przyrodnicze tego miejsca.

Czym jest park naturalistyczny?

Głównym założeniem parków tego typu jest jak najmniejsza ingerencja w zastany bioróżnorodny teren oraz pokazanie - poprzez wytyczenie ścieżek, pomostów i tarasów obserwacyjnych – jego walorów przyrodniczych, co stanowi dodatkowy aspekt edukacyjny. Na terenie parków naturalistycznych zabiegi pielęgnacyjne celowo są ograniczane do minimum (przeprowadzane jedynie w celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników terenu), dotyczy to np. martwych drzew, które są pozostawiane, aby zachować bioróżnorodność i poprawić ekosystem.

W przypadku parków naturalistycznych istotne jest również kształtowanie terenów bioretencyjnych – to tzw. idea parku gąbki, który zatrzymuje wodę opadową, a znaczne pokrycie terenu koronami drzew poprawia mikroklimat najbliższego otoczenia i warunki życia mieszkańców, łagodząc efekt miejskiej wyspy ciepła.

Nowy park będzie inny niż pozostałe w mieście

Jednym z głównych założeń projektowych bielskiego parku naturalistycznego jest stworzenie cichego i spokojnego miejsca wypoczynku w otoczeniu zieleni, z możliwie minimalną ingerencją w istniejącą florę i faunę. Stąd też nie planuje się tam np. na urządzania placów zabaw, a ścieżki i dojścia poprowadzone będą w niezbędnym zakresie i zajmą jedynie około 10 procent całego terenu. Przebieg projektowanych ścieżek jest wynikiem inwentaryzacji i analizy dendrologicznej przeprowadzonych w ramach prac nad dokumentacją - i jest jak najmniej inwazyjny. Drzewa, które mają być wycięte w związku z tą inwestycją, są w złym stanie fitosanitarnym, ich rozwój jest zaburzony przez porastające je gatunki inwazyjne czy też same są gatunkami inwazyjnymi.

Występujące na tym terenie gatunki roślin inwazyjnych – pozostałość zlokalizowanych tu kiedyś ogródków działkowych - uniemożliwiają potraktowanie tego terenu jak np. lasu, gdzie pozwalamy roślinom rozwijać się samoistnie. W przypadku terenu u zbiegu ulic Stawowej i Spółdzielców, dla zachowania najcenniejszych gatunków roślin i zwierząt konieczna jest ochrona czynna. Część roślin, drzew i krzewów porastających ten teren mimo wtórnego charakteru nawiązuje do ekosystemów naturalnych. Są one jednak poważnie zagrożone przez gatunki obce, inwazyjne, dlatego bardzo istotne jest umożliwienie właściwej regeneracji ekosystemów leśnych. Będzie to polegało na usunięciu części inwazyjnych gatunków obcych, zasadzeniu rodzimych gatunków konkurencyjnych, a także wprowadzeniu do runa tzw. gatunków starych lasów – czyli roślin, których spontaniczne występowanie charakteryzuje naturalne ekosystemy leśne.

Z uwagi na siedliska zwierząt bytujących na tym terenie, ścieżki nie będą przebiegały w pobliżu cieku wodnego, który jest miejscem przechodu saren. Część parku pozostanie terenem dzikim, wcześniej uporządkowanym i pozbawionym części inwazyjnych gatunków roślin. Zgodnie z założeniami parku naturalistycznego, koncepcja nie przewiduje całkowitego usunięcia spróchniałych pni i gałęzi będących doskonałym siedliskiem dla gatunków bezkręgowców bytujących w martwym drewnie oraz służących jako schronienie np. jeży.

Parkowe ścieżki zostały zaprojektowane tak, aby w jak najmniejszym stopniu ingerować w istniejącą zieleń i poszycie. Dodatkowo będą one podwieszane, a pomosty posadowione na fundamentach punktowych. Podwieszenie umożliwi zwierzętom bytowanie i migrację pod nimi, a roślinom swobodny rozwój. Najcenniejsze zbiorowiska roślinne będzie można oglądać z podwieszanych ścieżek ażurowych, co ograniczy zdeptanie i umożliwi wzrost gatunków leśnych nawet pod ścieżką.

Wszystkie ścieżki będą przepuszczalne (kraty wema, drewno, nawierzchnia mineralno-żywiczna, zrębki kory), aby nie zaburzyć retencji wód opadowych.

Z uwagi na ukształtowanie terenu oraz potrzebę zapewnienia dostępu do nowo projektowanego parku wszystkim mieszkańcom - w tym seniorom oraz osobom z niepełnosprawnością - konieczne jest dostosowanie ścieżek do potrzeb tych osób. Niemożliwe jest zatem pozostawienie na tym terenie jedynie ścieżek leśnych, ponieważ osoby ze szczególnymi potrzebami nie będą w stanie z nich korzystać. Nie bez znaczenia jest również fakt, że chronić i zachować najcenniejsze gatunki na tym obszarze można tylko ograniczając do nich dostęp, czyli poprzez wytyczenie ścieżek.

Utworzenie parku naturalistycznego, ochrona czynna oraz wprowadzenie zieleni na bazie gatunków rodzimych to kroki do ochrony tego terenu. Nieodłączną ideą towarzyszącą projektowi jest ukierunkowanie sukcesji ekologicznej i zmniejszenie naporu gatunków inwazyjnych. Jeśli teren pozostanie w stanie niezmienionym, rodzime gatunki roślin nie będą w stanie wygrać konkurencji z inwazyjnymi.

Atutem tego miejsca jest też fakt, że to niewielki teren, położony na skarpie, który nigdy nie będzie typowym parkiem, jak w centrum miasta, a raczej enklawą przyrody przy osiedlu z kilkoma ławkami. Utworzenie parku, a następnie objęcie go ochroną zgodnie z krajowym systemem form ochrony przyrody, uniemożliwi w przyszłości zmianę charakteru tego terenu i jego zagospodarowania. Przy prawidłowych działaniach z zakresu ochrony czynnej zlikwidowanie takiego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego będzie nie możliwe. Z kolei nieutworzenie parku i nieobjęcie terenu ochroną może doprowadzić do tego, że teren zostanie wykorzystany np. na cele mieszkaniowe. Nie dojdzie do tego, jeśli powstanie tam park (zapewnia to Ustawa o ochronie przyrody).

Konsultacje społeczne

Od 26 lipca do 12 sierpnia 2024 roku w Bielsku-Białej odbyły się konsultacje społeczne w sprawie utworzenia parku naturalistycznego w Aleksandrowicach. Ich celem było zebranie opinii i uwag mieszkańców miasta oraz ustalenia szczegółów, posłużą one jako wytyczne do opracowania projektu parku.

W konsultacjach udział wzięło 375 osób, w ramach pytań otwartych wpłynęło 476 uwag o różnym charakterze. Większość uwag koncepcja parku już zawiera, część uwag zostanie uwzględniona, w tym wprowadzenie monitoringu, aby poprawić bezpieczeństwo w tym rejonie. Na podstawie konsultacji wprowadzono również nakładki na podesty z krat wema, co ułatwi korzystanie z kładek spacerującym z psami. Szczegółowy raport z konsultacji został zamieszczony pod adresem: https://bielsko-biala.pl/konsultacje/konsultacje-z-mieszkancami/konsultacje-spoleczne-dotyczace-planowanej-budowy-parku.

źródło: Wydział Inwestycji Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

Kopiowanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła: www.super-nowa.pl