Wiadomości, Sport, Kultura, Moto 2024-12-23

Bądź na bieżąco

Różnorodność typów zaćmy. Od starczej po wtórną

2024-08-08 10:15:48 Art Partnera 344

Zaćma jest jedną z najczęściej występujących chorób oczu, która dotyka wielu ludzi na całym świecie. Ta powszechna dolegliwość, jeśli nie będzie nieleczona, może prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem, w tym do całkowitej utraty widzenia. Zapraszamy do zapoznania się z artykułem, w którym omówione zostaną różne rodzaje zaćmy.

zaćma

Czym jest zaćma?

Soczewka, zlokalizowana między tęczówką a ciałem szklistym, jest przezroczystym i elastycznym elementem gałki ocznej, który umożliwia wyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Jej zmętnienie jest wynikiem zmian chorobowych, często związanych z procesem starzenia organizmu. Katarakta może rozwijać się tygodniami, miesiącami lub nawet latami, zazwyczaj dotykając obojga oczu, choć może wystąpić również jednoocznie.

Co warto wiedzieć o zaćmie starczej?

Zaćma starcza jest najpowszechniejszą formą katarakty nabytej, której początki mogą pojawiać się już po 40. roku życia. Jej rodzaje klasyfikowane są według lokalizacji zmętnienia. Pierwszym typem jest zaćma jądrowa, która obejmuje środek soczewki. Na początku może powodować większą krótkowzroczność i chwilową poprawę wzroku podczas czytania. Z czasem jednak soczewka gęstnieje, co prowadzi do bardziej zaawansowanego zaciemnienia widzenia. Drugim rodzajem jest katarakta korowa, która zaczyna się od białawych, klinowatych zmętnień lub smug na zewnętrznej krawędzi kory soczewki. Powoli rozciągają się one do środka, zakłócając przepływ światła. Trzecim typem jest zaćma podtorebkowa tylna, która objawia się jako niewielka, nieprzejrzysta powierzchnia w okolicy tylnej części soczewki, bezpośrednio na drodze światła. Powoduje ona zakłócenie widzenia podczas czytania oraz odblaski lub aureole wokół świateł w nocy. Ten rodzaj katarakty postępuje szybciej niż inne typy i wymaga wcześniejszego usunięcia, ponieważ tylna torebka, przy której się rozwija, musi pozostać przezroczysta, aby pełnić funkcję podpory dla sztucznej soczewki.

Najbardziej powszechną metodą leczenia zaćmy starczej jest fakoemulsyfikacja, wykonywana m.in. w Czeskim Cieszynie w Tesin Medic Clinic, która polega na rozbiciu zmętniałej soczewki ultradźwiękami i jej usunięciu, a następnie na wszczepieniu implantu. Procedura ta jest minimalnie inwazyjna i zazwyczaj prowadzi do znaczącej poprawy widzenia.

Zaćma wrodzona u dzieci – objawy i diagnoza

Zaćma wrodzona występuje już u dzieci w momencie narodzin i może przybierać różne formy – od częściowej do całkowitej katarakty. Wraz z upływem lat mogą pojawiać się kolejne schorzenia, takie jak zez, oczopląs oraz niedowidzenie.

Jej przyczyny są różnorodne. Wynikają one głównie z genetyki, zakażeń wirusowych (takich jak różyczka czy świnka) lub pierwotniakami (np. Toksoplazma gondii) w ciąży oraz z poważnych schorzeń metabolicznych matki, takich jak cukrzyca, galaktozemia czy choroba Wilsona. Zaćma wrodzona może być również powiązana z zaburzeniami chromosomalnymi, jak zespół Downa, zespół Pataua czy zespół Turnera. Urazy gałki ocznej i schorzenia takie jak retinopatia wcześniaków czy zapalenie błony naczyniowej również mogą prowadzić do rozwoju tej choroby.

Objawy zaćmy wrodzonej u niemowląt obejmują występowanie: białych źrenic, brak zainteresowania i reakcji na pokazywane przedmioty czy osoby oraz odruch palcowo-oczny, gdzie niemowlę uciska oko paluszkami. Charakterystyczne są również oczopląs i zez, zwłaszcza w przypadkach jednoocznej zaćmy.

Podstawową metodą leczenia zaćmy wrodzonej jest operacyjne usunięcie zmętniałej soczewki. U dzieci operacja ta budzi kontrowersje, ponieważ dynamiczne zmiany w akomodacji oka utrudniają dobranie właściwej soczewki. Wartości widzenia zbliżone do oka osoby dorosłej osiąga się dopiero w wieku 6-8 lat, co sprawia, że często konieczne jest przeprowadzenie wtórnych zabiegów korekcyjnych.

W przypadku obustronnej zaćmy, która mogłaby prowadzić do oczopląsu, operację zaleca się przeprowadzić do szóstego, a najpóźniej do dwunastego tygodnia życia dziecka. Gdy centralna część soczewki jest przezierna, a ostrość widzenia umożliwia prawidłowy rozwój wzroku, decyzję o operacji można odłożyć na później.

Ważne jest, aby rodzice i opiekunowie regularnie konsultowali się z okulistą i monitorowali stan zdrowia oczu dziecka. Wczesne leczenie i rehabilitacja są istotne, aby zapewnić dziecku najlepszy wzrok w przyszłości.

Różne rodzaje urazów prowadzących do zaćmy

Zaćma pourazowa jest rodzajem katarakty nabytej, której źródłem są różnego rodzaju urazy oka – mechaniczne, chemiczne lub termiczne. Do zmętnienia soczewki może dojść na skutek uderzenia, oparzenia lub kontaktu z toksycznymi substancjami. Ważne jest, że pogorszenie widzenia nie następuje od razu po doznanym uszkodzeniu, objawy mogą pojawić się dopiero po pewnym czasie.

Urazy mechaniczne mogą być wynikiem silnego uderzenia w okolice oczodołu lub głowy, co powoduje rozprzestrzenienie się fali uderzeniowej do okolic oczu. Bezpośrednie okaleczenie gałki ocznej ostrym narzędziem również może prowadzić do rozwoju katarakty. Urazy chemiczne natomiast wynikają z kontaktu oka z drażniącymi substancjami chemicznymi, co prowadzi do zmętnienia soczewki.

Leczenie zaćmy pourazowej jest wyłącznie operacyjne, ponieważ zmiany i zmętnienia soczewki nie mogą być cofnięte przez środki farmakologiczne. Najczęściej stosowaną metodą jest fakoemulsyfikacja.

Zaćma wtórna – mechanizmy powstawania zmętnienia torebki tylnej

Zaćma wtórna znana jest również jako zmętnienie torebki tylnej. Podczas zabiegu fakoemulsyfikacji chora soczewka jest usuwana, a na jej miejsce wszczepiany jest implant. Katarakta wtórna rozwija się, gdy pozostałe komórki nabłonka na przedniej kapsule zaczynają migrować i namnażać się w kierunku tylnej torebki, prowadząc do jej nieprzeźroczystości.

Leczenie zaćmy wtórnej najczęściej polega na wykonaniu kapsulotomii laserowej neodymowo-yagowej (Nd:YAG), która jest procedurą nieinwazyjną, szybką i skuteczną, stosowaną u starszych dzieci i dorosłych. Chociaż zabieg ten wiąże się z pewnym ryzykiem i kosztami, jego powikłania są rzadkie. W przypadku młodszych dzieci, dla których kapsulotomia Nd:YAG może nie być bezpieczna, zaćma wtórna jest leczona za pomocą witrektomii przez komorę tylną i kapsulektomii.

Dlaczego warto systematycznie odwiedzać okulistę?

Dzięki regularnym kontrolom okulistycznym można monitorować stan zdrowia oczu, ocenić skuteczność wcześniejszych zabiegów oraz dostosować leczenie do bieżących potrzeb pacjenta. Okulista może także doradzić w kwestii ochrony oczu przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, co jest ważne dla utrzymania dobrego wzroku przez całe życie. Zachęcamy do regularnych wizyt u lekarza, które umożliwiają szybkie reagowanie na wszelkie zmiany.

Kopiowanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła: www.super-nowa.pl